De begroting wordt gekenmerkt door verwachte kosten en opbrengsten in de komende jaren. De tegenhanger hiervan is de balans waarin de bezittingen en schulden aan het einde van het jaar worden gepresenteerd. Hoewel de balans centraal staat in de jaarrekening, is deze met de vernieuwing van de verslaggevingsregels nu ook voor de begroting verplicht. Oftewel, wat is de verwachte ontwikkeling van de bezittingen en schulden van de gemeente Nijmegen?

De balans hoeft in de begroting niet hetzelfde detailniveau te kennen als in de jaarrekening. Daarbij is alleen het eerstvolgende jaar voorgeschreven. Om een goed beeld te krijgen kiezen wij ervoor om wél een meerjarig beeld te geven. Daarbij ligt de nadruk op balansposten die een grote omvang hebben en/of meerjarig fluctueren. De belangrijkste bronnen zijn de geplande investeringen in materiële vaste activa ( gebouwen, infrastructuur en riolering) en ruimtelijke ontwikkelingsplannen (zoals de Waalsprong en het Waalfront). Dit geeft het volgende beeld.

Als we de balans nader bekijken dan zien we dat de schuldpositie met ongeveer € 177 miljoen daalt in de periode 2017 - 2022. Dit is een afname van ruim 20%. De hoofdreden hiervan is dat de voorraad grondexploitaties met € 160 miljoen (45%) afneemt. Dit komt door verwachte grondverkopen in de komende jaren.
Deze veranderingen hebben een positief effect op de financiële kengetallen in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing.

EMU-saldo

Uit de balans kan ook het EMU-saldo worden afgeleid. Dit is het verschil tussen inkomsten en uitgaven op kasbasis, terwijl wij het baten- en lastenstelsel hanteren. Het toerekenen van geldstromen aan boekjaren verschilt hierbij. Zo nemen wij de kosten van investeringen niet in één keer, maar smeren wij deze uit over de totale gebruiksduur. Ook gebruiken wij reserves waarin we ‘geld’ tijdelijk ‘parkeren’ en later alsnog benutten.
Omdat het overschrijden van het EMU-saldo als totale overheid, meer uitgeven dan dat er binnenkomt, consequenties heeft vindt men het belangrijk dat ook decentrale overheden sturen op het EMU-saldo. De landen van de Europese Unie hebben afgesproken dat de totale overheid jaarlijks een tekort mag hebben van maximaal 3% van het bruto nationaal product. Dit EMU-saldo is het saldo van de gehele overheid in een land. Gemeenten tellen dus ook mee.

In onderstaande tabel is het EMU-saldo bepaald op basis van de ontwikkeling van de financiële balansposten, zijnde de financiële activa en passiva (vast of vlottend). Immers, hier zitten de geldmutaties.

EMU-saldo vanuit mutatie financiële activa en passiva

Het EMU-saldo van de gemeente Nijmegen is de komende jaren overwegend negatief. Dit betekent dat er meer geld binnenkomt dan er uitgegeven wordt. Reden hiervan is dat we verwachten dat de grondexploitaties nu een positieve kasstroom gaan opleveren. Deze positieve kasstroom zorgt ervoor dat we minder extern hoeven te lenen: de schuldpositie daalt.

Per saldo betekent dit dat we er van uitgaan dat de gemeente Nijmegen bijdraagt aan een verlaging van het Nederlands EMU-saldo.